İşten çıkış kodları, iş sözleşmesinin sona erdirilme nedenini gösteren, işverenlerin SGK’ya bildirim yaparken kullanmak zorunda oldukları kodlardır. İşçinin işten ayrılma şekli ve nedeni açısından hukuki hakları (kıdem, ihbar tazminatı, işsizlik maaşı gibi) üzerinde doğrudan etkisi vardır. Bu nedenle işten çıkış kodlarının doğru kullanılması büyük önem taşır.
İşten Çıkış Kodları ve Anlamları:
Aşağıda, en sık kullanılan işten çıkış kodları ve kısa açıklamaları bulunmaktadır:
01 – Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi
- İşveren, deneme süresi içinde iş akdini sona erdirdiğinde kullanılır.
- Kıdem ve ihbar tazminatı hakkı doğmaz.
02 – Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi
- İşçi, deneme süresi içinde işi bıraktığında kullanılır.
- İşçi herhangi bir tazminat alamaz.
03 – Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)
- İşçinin kendi isteğiyle istifa etmesi durumudur.
- Kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanılmaz.
04 – Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi
- İşverenin iş akdini haksız (geçerli/haklı sebep olmadan) feshettiği durumdur.
- İşçi kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanır, işsizlik maaşı alabilir.
05 – Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi
- Belirli süreli sözleşmenin süresinin sona ermesiyle iş akdi kendiliğinden bittiğinde kullanılır.
- Tazminat hakkı söz konusu değildir.
08 – Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle fesih
- İşçinin emeklilik nedeniyle işten ayrılması halinde kullanılır.
- Kıdem tazminatı hakkı doğar.
10 – Ölüm
- İşçinin vefatı durumunda kullanılır.
- Hak sahiplerine kıdem tazminatı ödenir.
11 – İş kazası sonucu ölüm
- İş kazasında hayatını kaybeden çalışanlar için kullanılır.
- Kıdem tazminatı ve diğer tazminatlar ödenir.
12 – Askerlik nedeniyle fesih
- İşçinin askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılması durumudur.
- İşçi kıdem tazminatı alabilir.
13 – Kadın işçinin evlenmesi nedeniyle fesih
- Kadın çalışanların evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde evlilik nedeniyle işten ayrılmasıdır.
- Kıdem tazminatına hak kazanılır.
14 – Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması
- İşçinin kıdem süresini ve prim gününü doldurup yaşını beklemeden işten ayrılmasıdır.
- Kıdem tazminatına hak kazanılır.
15 – Toplu işçi çıkarma
- İşverenin ekonomik sebeplerle toplu olarak işçi çıkarması halinde kullanılır.
- İşçi kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanır, işsizlik maaşı alabilir.
16 – Sözleşme sona ermeden işçinin kendi isteğiyle feshi (Haklı sebeple)
- İşçi haklı sebeple (örneğin maaş ödenmemesi, mobbing gibi) sözleşmeyi feshederse kullanılır.
- İşçi kıdem tazminatına ve işsizlik maaşına hak kazanır.
17 – İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih
- İşveren, işçiyi haklı nedenle (ahlak kurallarına aykırı davranışlar gibi) işten çıkardığında kullanılır.
- İşçi kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamaz.
18 – İşin sona ermesi (belirli bir proje veya işin bitmesi)
- Projenin bitimi ya da geçici bir işin tamamlanması sebebiyle kullanılır.
- İşçi kıdem tazminatına hak kazanabilir ancak ihbar tazminatı genelde uygulanmaz.
19 – Mevsim bitimi (Mevsimlik işçi çıkışı)
- Mevsimlik işlerde, sezon sonunda iş akdinin sona ermesi halinde kullanılır.
- İşçi kıdem tazminatı alabilir, işsizlik maaşı alabilir.
20 – Kampanya bitimi (kampanyalı işçi çıkışı)
- Kampanyanın bitimiyle iş akdinin sona ermesi halinde kullanılır.
- Tazminat hakkı söz konusu olabilir.
21 – Statü değişikliği
- İşçinin statüsü değiştiğinde, örneğin işçi statüsünden memur statüsüne geçtiğinde kullanılır.
22 – Diğer nedenler
- Yukarıdaki sebepler dışındaki özel durumlarda kullanılır.
23 – İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih
- İşçinin sağlık sebepleri vb. zorunlu nedenlerle sözleşmeyi sona erdirmesi durumudur.
- Kıdem tazminatına hak kazanabilir.
24 – İşçi tarafından sağlık sebepleri nedeniyle fesih
- İşçinin sağlık sorunları nedeniyle işten ayrılmasıdır.
- İşçi kıdem tazminatına hak kazanır.
25 – İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih
- İşverenin hakaret, taciz, maaş ödememe gibi davranışları nedeniyle işçinin haklı fesih yapmasıdır.
- İşçi kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı alabilir.
26 – Disiplin kurulu kararıyla fesih
- İşyerinde disiplin kurulu kararı ile işten çıkarma halinde kullanılır.
- Tazminat koşulları karara göre değişir.
27 – İşveren tarafından zorunlu nedenle ve tutukluluk nedeniyle fesih
- İşçinin tutukluluk hali gibi zorunlu sebeplerle işten çıkarılmasıdır.
28 – İşveren tarafından sağlık sebepleriyle fesih
- İşçinin sağlık nedeniyle işini yapamaz hale gelmesi durumudur.
- İşçi kıdem tazminatına hak kazanabilir.
29 – İşveren tarafından işçinin yeterliliği veya davranışları sebebiyle fesih
- İşçinin performans veya davranışları nedeniyle iş akdinin geçerli nedenle feshedilmesidir.
- İşçi kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanır, işsizlik maaşı alabilir.
Kodların Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Kodlar gerçeğe uygun seçilmelidir; yanlış veya yanıltıcı bildirim hukuki sonuçlar doğurabilir.
- İşçi haklarının belirlenmesinde çıkış kodları temel alınır. Bu nedenle doğru kod kullanımı önemlidir.
- Özellikle işsizlik maaşı veya kıdem tazminatı hakkını doğuran kodların seçimi önemlidir.
Sık Sorulan Sorular (SSS):
- İşten çıkış kodu nedir?
İş akdinin sona erme nedenini belirten SGK’ya yapılan bildirimlerde kullanılan kodlardır. - Yanlış kod seçilirse ne olur?
İşçi mağdur olabilir, işveren idari para cezası ile karşı karşıya kalabilir. - İşten çıkış kodu değiştirilebilir mi?
Hatalı kod girilmişse SGK’ya başvurularak düzeltilebilir. - İşsizlik maaşı için hangi kodlar uygundur?
Genellikle 04, 15, 16, 19 ve 25 numaralı kodlar uygundur. - Kıdem tazminatı hakkı veren kodlar hangileridir?
Özellikle 04, 08, 12, 13, 14, 16, 24 ve 25 numaralı kodlar kıdem tazminatı hakkı sağlar.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
0 yorum