📌 1. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Nedir?
İş Kazası Nedir?
📌 İş kazası, iş yerinde veya işin yürütülmesi sırasında meydana gelen, çalışanın bedensel veya ruhsal bütünlüğüne zarar veren olaydır.
✔ 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesinde tanımlanmıştır.
Meslek Hastalığı Nedir?
📌 Meslek hastalığı, çalışanın yaptığı işten dolayı tekrarlanan sebeplerle veya çalışma koşulları nedeniyle oluşan hastalık ve rahatsızlıklardır.
✔ 5510 sayılı Kanun’un 14. maddesinde düzenlenmiştir.
🚨 Örnek:
- İş kazası: Bir inşaat işçisinin yüksekten düşmesi.
- Meslek hastalığı: Maden işçisinin tozlu ortamda çalışması nedeniyle silikozis hastalığına yakalanması.
📌 2. İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Önlenmesinin Önemi
✔ Çalışan sağlığını korumak,
✔ Üretimde aksaklıkları engellemek,
✔ İş gücü kaybını önlemek,
✔ İşverenin hukuki ve mali sorumluluklarını azaltmak,
✔ İş yerinde güvenli bir çalışma ortamı sağlamak.
🚨 Örnek:
Bir fabrikada koruyucu ekipman kullanımı zorunlu hale getirildiğinde, yaralanmalar ve iş gücü kayıpları azalır.
📌 3. İşverenin Alması Gereken Önlemler
✅ 3.1. Risk Değerlendirmesi Yapmak
✔ 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereği iş yerlerinde risk değerlendirmesi yapılması zorunludur.
✔ İş yerindeki tehlikeler belirlenmeli ve risklerin önüne geçilmelidir.
🚨 Örnek:
Bir inşaat sahasında yüksekten düşme riski belirlenirse, korkuluk ve güvenlik ağları kurularak risk azaltılır.
✅ 3.2. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Vermek
✔ Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim verilmesi zorunludur.
✔ İşe başlamadan önce ve belirli periyotlarda tekrarlanmalıdır.
🚨 Örnek:
Kimyasallarla çalışan işçilere koruyucu ekipman kullanımı ve tehlikeli maddelerle çalışma eğitimi verilmelidir.
✅ 3.3. Kişisel Koruyucu Donanım Sağlamak
✔ Çalışanların sağlığını ve güvenliğini koruyacak kişisel koruyucu donanımlar sağlanmalıdır (baret, eldiven, gözlük vb.).
✔ Bu ekipmanların kullanımı denetlenmelidir.
🚨 Örnek:
İnşaat alanında çalışan tüm işçilere baret, çelik burunlu ayakkabı ve reflektörlü yelek sağlanmalıdır.
✅ 3.4. İş Yeri Ortamının Güvenli Hale Getirilmesi
✔ Makine koruyucuları takılmalı,
✔ Kaygan zeminler temizlenmeli,
✔ Elektrik tesisatları düzenli kontrol edilmelidir.
🚨 Örnek:
Bir fabrikada makinelerin hareketli parçaları koruyucu kapaklarla kapatıldığında, iş kazalarının oranı azalır.
✅ 3.5. Düzenli Sağlık Kontrolleri
✔ Çalışanların düzenli sağlık kontrolleri yapılmalıdır.
✔ Özellikle tehlikeli işlerde çalışanların sağlık durumları yakından takip edilmelidir.
🚨 Örnek:
Maden işçileri yılda en az bir kez akciğer filmi çektirmelidir.
📌 4. Çalışanların Uyması Gereken Kurallar
✔ İş sağlığı ve güvenliği talimatlarına uymak,
✔ Koruyucu ekipmanları kullanmak,
✔ Tehlikeli durumları işverene bildirmek,
✔ İş yeri düzenine dikkat etmek.
🚨 Örnek:
Bir işçi, kaygan zemin gördüğünde hemen amirine bildirirse, başka çalışanların düşmesi önlenebilir.
📌 5. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Yaşanmaması İçin Sektörel Önlemler
| Sektör | Alınması Gereken Önlemler |
|---|---|
| İnşaat | Yüksekten düşmelere karşı korkuluk, güvenlik ağı, baret kullanımı |
| Maden | Gaz ölçüm cihazları, solunum maskesi, acil çıkış yolları |
| Fabrika/Üretim | Makine koruyucuları, elektrik tesisat kontrolleri, işçi eğitimi |
| Ofis Çalışanları | Ergonomik çalışma düzeni, ekran başı çalışma molaları |
📌 6. İş Kazası ve Meslek Hastalığından Sonra Yapılması Gerekenler
✔ İş kazası, derhal işverene ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilmelidir (3 iş günü içinde).
✔ Meslek hastalığı şüphesi olduğunda sağlık raporu alınmalı ve SGK’ya başvurulmalıdır.
✔ Tazminat ve iş göremezlik geliri için başvuru yapılabilir.
🚨 Örnek:
İş yerinde düşerek ayağını kıran işçi, olaydan hemen sonra SGK’ya bildirilmelidir. İş kazası olarak kabul edilmezse, işçinin tazminat hakkı riske girebilir.
📌 7. İş Kazası ve Meslek Hastalığında İşverenin Hukuki Sorumluluğu
✔ İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (6331) gereği, işveren gerekli önlemleri almadıysa maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.
✔ İşveren, cezai sorumluluk da taşıyabilir (taksirle yaralama veya ölüme sebebiyet).
🚨 Örnek:
Emniyet kemeri verilmediği için yüksekten düşen işçinin ailesi, işverene tazminat davası açabilir.
📌 8. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 İş kazası bildirimi kaç gün içinde yapılır?
📌 İş kazası, 3 iş günü içinde SGK’ya bildirilmelidir.
🔹 Meslek hastalığı nasıl tespit edilir?
📌 Çalışan, yetkili sağlık kuruluşundan meslek hastalığı raporu almalıdır.
🔹 İşverenin yükümlülüklerini yerine getirmemesi ceza doğurur mu?
📌 Evet. Hem idari para cezası hem de tazminat davası açılabilir.
🔹 İş kazası geçiren işçi işten çıkarılabilir mi?
📌 Hayır. İş kazası sonrası işten çıkarma, haksız fesih sayılır.
🔹 İş güvenliği eğitimi zorunlu mu?
📌 Evet. İşe girişte ve belirli periyotlarla tekrarlanmalıdır.
0 yorum