📌 Giriş
İş kazaları, işyerlerinde meydana gelen ve işçilerin sağlığını veya hayatını tehlikeye atan olaylardır. İşverenler, işçilerin güvenliğini sağlamakla yükümlüdür ve iş kazalarının önlenmesi için gerekli tedbirleri almak zorundadır. Ancak, iş kazası meydana geldiğinde işverenin hukuki sorumlulukları devreye girer ve işçi çeşitli tazminat haklarına sahip olur.
📌 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, iş kazalarıyla ilgili hukuki düzenlemeleri içermektedir.
Bu makalede, iş kazasının hukuki tanımı, işverenin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri, iş kazası sonrası işçinin hakları ve tazminat talepleri ile iş kazası davalarının süreci detaylı olarak ele alınacaktır.
📌 İş Kazası Nedir? Hukuki Tanımı ve Kapsamı
📌 İş kazası, işçinin işyerinde veya iş ile ilgili bir faaliyeti sırasında uğradığı bedensel veya ruhsal zarara yol açan olaydır.
✔ 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu madde 13, iş kazasının tanımını yapar ve kapsamını belirler.
✔ 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, iş kazalarının önlenmesine yönelik işveren yükümlülüklerini düzenler.
📌 Örnek: Bir fabrika çalışanı, makinelerin bakımı yapılmadığı için kaza geçirirse, bu durum iş kazası olarak değerlendirilir.
📌 Önemli Not: İş kazaları yalnızca işyerinde meydana gelen olaylarla sınırlı değildir. İşçinin iş ile ilgili görevleri sırasında (örneğin iş seyahati veya servis kazası) yaşadığı kazalar da iş kazası kapsamına girer.
📌 İş Kazalarının Bildirilme Süreci ve Yasal Zorunluluklar
📌 Bir iş kazası meydana geldiğinde işveren ve işçi tarafından belirli prosedürlerin takip edilmesi gerekmektedir.
✔ 1️⃣ İşveren, İş Kazasını SGK’ya Bildirmelidir
- İş kazası meydana geldikten sonra 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilmelidir.
✔ 2️⃣ İşçi, İş Kazasını İşyeri Yetkililerine ve SGK’ya Bildirmelidir
- İşçi, iş kazasını en kısa sürede işverene ve SGK’ya raporlamalıdır.
✔ 3️⃣ Hastane Raporu ve Resmi Tutanağın Hazırlanması
- İş kazası geçiren işçinin hastaneden “İş Kazası Bildirim Formu” alması gerekmektedir.
📌 Örnek: Bir inşaat işçisi yüksekten düşerse, işverenin derhal SGK’ya bildirim yapması zorunludur.
📌 Önemli Not: İşveren, iş kazası bildirimini yapmazsa idari para cezası alabilir ve hukuki sorumlulukları artabilir.
📌 İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Yükümlülükleri
📌 İşveren, iş kazalarını önlemek ve işçilerin güvenliğini sağlamak için belirli yükümlülüklere sahiptir.
✔ 1️⃣ İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerini Almak
- İşveren, işçilerin güvenli bir ortamda çalışmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almalıdır.
✔ 2️⃣ İşçileri İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Eğitmek
- İşveren, işçilere düzenli iş güvenliği eğitimi vermek zorundadır.
✔ 3️⃣ Kişisel Koruyucu Donanım Sağlamak
- İşveren, baret, eldiven, emniyet kemeri gibi koruyucu ekipmanları ücretsiz sağlamalıdır.
📌 Örnek: Bir tekstil fabrikasında yangın çıkması durumunda, işyerinde yangın söndürme sisteminin olmaması işverenin ihmali olarak değerlendirilebilir.
📌 Önemli Not: İşveren, iş güvenliği tedbirlerini almazsa hem cezai hem de tazminat sorumluluğu doğar.
📌 İş Kazası Sonrası İşçinin Hakları ve Tazminat Talepleri
📌 İş kazası geçiren işçinin bazı yasal hakları bulunmaktadır.
✔ 1️⃣ Geçici İş Göremezlik Ödeneği Alma Hakkı
- İş kazası nedeniyle çalışamayan işçi, SGK’dan iş göremezlik ödeneği alabilir.
✔ 2️⃣ Sürekli İş Göremezlik Geliri Talep Etme
- İşçi, kalıcı bir sakatlık oluştuysa sürekli iş göremezlik maaşı alabilir.
✔ 3️⃣ Maddi ve Manevi Tazminat Davası Açma
- İşçi, iş kazası işverenin ihmali nedeniyle gerçekleşmişse tazminat davası açabilir.
📌 Örnek: Bir inşaat işçisi güvenlik tedbirleri alınmadığı için yaralanırsa, işverene maddi ve manevi tazminat davası açabilir.
📌 Önemli Not: İşçi, iş kazası nedeniyle maluliyet yaşarsa, malulen emeklilik hakkına sahip olabilir.
📌 İş Kazalarına İlişkin Dava Süreci ve Hukuki Başvuru Yolları
📌 İş kazası yaşayan işçiler hukuki yollara başvurabilirler.
✔ 1️⃣ SGK’ya İş Kazası Bildirimi ve Hak Talebi
✔ 2️⃣ İş Mahkemesinde Maddi ve Manevi Tazminat Davası Açma
✔ 3️⃣ Ceza Davası Açma (İşverenin Sorumluluğuna Göre)
📌 Örnek: İşçi, iş kazası nedeniyle zarar gördüğünde, iş mahkemesine başvurarak tazminat davası açabilir.
📌 Önemli Not: İş kazası nedeniyle tazminat davası açmak isteyen işçilerin 10 yıl içinde dava açma hakları bulunmaktadır.
0 yorum