Dijitalleşen dünyada, bireylerin kişisel verilerinin korunması ve özel hayatlarının gizliliği büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, unutulma hakkı, bireylerin geçmişteki olumsuz içeriklerin internet ortamında erişilebilir olmasının önüne geçmeyi amaçlayan bir kavram olarak ortaya çıkmıştır. Türkiye’de, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) kapsamında değerlendirilen unutulma hakkı, bireylerin dijital izlerinin silinmesi veya erişiminin kısıtlanması taleplerini içerir.
Unutulma Hakkının Tanımı ve Kapsamı
Unutulma hakkı, bireylerin geçmişte yaşadıkları olaylara ilişkin dijital ortamdaki içeriklerin, belirli şartlar altında, arama motorları ve ilgili platformlardan kaldırılmasını veya erişiminin engellenmesini talep etme hakkıdır. Bu hak, özellikle kişilerin itibarını zedeleyen, güncelliğini yitirmiş veya gerçeği yansıtmayan bilgilerin yayılmasını önlemeyi hedefler.
Unutulma Hakkının Hukuki Dayanağı
Türkiye’de unutulma hakkı, Anayasa’nın 20. maddesinde düzenlenen özel hayatın gizliliği ve korunması hakkı ile KVKK’nın 4., 7. ve 11. maddeleri çerçevesinde ele alınmaktadır. Anayasa’nın 20. maddesi, herkesin özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahip olduğunu belirtir. KVKK’nın 4. maddesi, kişisel verilerin işlenmesinde hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olma, doğru ve gerektiğinde güncel olma ilkelerini vurgular. 7. madde, işlenmesini gerektiren sebeplerin ortadan kalkması hâlinde kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini öngörürken, 11. madde ilgili kişiye verilerinin silinmesini veya yok edilmesini talep etme hakkı tanır.
Unutulma Hakkının Uygulanması
Unutulma hakkının uygulanması, genellikle arama motorları ve içerik sağlayıcılarına yapılacak başvurularla başlar. Bireyler, kendileriyle ilgili istemedikleri içeriklerin kaldırılmasını veya erişiminin engellenmesini talep edebilirler. Başvurunun reddedilmesi durumunda, Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na (KVKK) şikâyette bulunulabilir veya yargı yoluna başvurulabilir.
Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun Yaklaşımı
Kişisel Verileri Koruma Kurulu (Kurul), unutulma hakkına ilişkin başvuruları değerlendirirken, her somut olayı kendi özelinde incelemekte ve aşağıdaki kriterleri göz önünde bulundurmaktadır:
- İçeriğin Güncelliği ve Doğruluğu: Bilginin güncel olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı.
- Kamusal İlgi: İçeriğin toplumu ilgilendirip ilgilendirmediği.
- İlgili Kişinin Konumu: Kişinin toplumdaki rolü ve tanınmışlık düzeyi.
- İçeriğin Kişinin İtibarına Etkisi: Yayınlanan bilginin kişinin onur, şeref ve saygınlığı üzerindeki etkisi.
- İçeriğin Yayınlanma Amacı: Bilginin hangi amaçla paylaşıldığı ve bu amacın meşruiyeti.
Kurul, bu kriterler ışığında başvuruları değerlendirerek, içeriğin kaldırılması veya erişiminin engellenmesi yönünde kararlar alabilmektedir.
Örnek Senaryo
Senaryo: Ali Bey, yıllar önce karıştığı ve beraat ettiği bir davayla ilgili haberlerin hâlâ arama motorlarında üst sıralarda yer aldığını fark eder. Bu durum, Ali Bey’in iş ve sosyal hayatını olumsuz etkilemektedir. Ali Bey, ilgili arama motoruna başvurarak, söz konusu haberlerin arama sonuçlarından kaldırılmasını talep eder. Talebinin reddedilmesi üzerine, Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na şikâyette bulunur. Kurul, yaptığı inceleme sonucunda, haberlerin güncelliğini yitirdiği ve Ali Bey’in itibarını haksız yere zedelediği kanaatine vararak, içeriklerin arama sonuçlarından kaldırılmasına karar verir.
Yaklaşık Maliyetler
| Hizmet Türü | Yaklaşık Maliyet (TL) |
|---|---|
| Hukuki Danışmanlık | 5.000 – 15.000 |
| Dava Masrafları | 1.000 – 5.000 |
| Başvuru ve İdari İşlem Ücretleri | 500 – 1.000 |
Not: Maliyetler, avukatlık ücretleri ve yargılama giderlerine göre değişiklik gösterebilir.
Hukuki Danışmanlık Almanın Önemi
Unutulma hakkının etkin ve doğru bir şekilde kullanılması, hukuki bilgi ve deneyim gerektirir. Başvuruların usulüne uygun yapılması ve olası ret durumlarında izlenecek hukuki yolların belirlenmesi için uzman bir hukuk danışmanından destek almak, sürecin başarıyla sonuçlanması açısından önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Unutulma hakkı nedir?
Unutulma hakkı, bireylerin dijital ortamda kendileriyle ilgili olumsuz, güncelliğini yitirmiş veya gerçeği yansıtmayan içeriklerin kaldırılmasını talep etme hakkıdır.
2. Unutulma hakkı kapsamında nereye başvurabilirim?
Öncelikle ilgili arama motoruna veya içerik sağlayıcısına başvurmalısınız. Talebinizin reddedilmesi halinde Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na şikâyette bulunabilirsiniz.
3. Her olumsuz içerik için unutulma hakkı kullanılabilir mi?
Hayır. Kurul, içeriklerin güncelliği, kamusal ilgi, kişinin konumu gibi kriterleri değerlendirerek karar vermektedir.
4. Unutulma hakkı başvurusu yapmak için avukat tutmak zorunda mıyım?
Hayır, başvurularınızı kendiniz de yapabilirsiniz. Ancak sürecin hukuki yönü karmaşık olabileceğinden avukattan destek almak faydalı olabilir.
0 yorum