Ticari ilişkilerde alıcı ile satıcı arasında mal veya hizmet alışverişinin en önemli kanıtı faturadır. Ancak bazı durumlarda düzenlenen faturanın içeriği, miktarı veya tutarıyla ilgili uyuşmazlıklar yaşanabilir. Bu gibi hallerde hem faturaya itiraz hem de iade fatura düzenleme hakkı devreye girer. Bu yazıda, faturaya itiraz süreci, yasal haklar ve iade fatura işlemleri hakkında detaylı bilgi bulacaksınız.
Faturaya İtiraz Nedir?
Faturaya itiraz, satıcı tarafından düzenlenip alıcıya gönderilen bir faturaya karşı, alıcının hatalı, eksik veya hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle yazılı olarak itirazda bulunmasıdır. Bu itiraz, hukuki sonuç doğurur ve fatura içeriğinin kesinleşmesini önler.
Faturaya İtiraz Süresi Nedir?
Türk Ticaret Kanunu (TTK) Madde 21/2’ye göre:
- Fatura teslim alındıktan itibaren 8 gün içinde yazılı olarak itiraz edilmelidir.
- Bu süre içinde itiraz edilmezse, fatura kabul edilmiş sayılır.
Faturaya İtiraz Nasıl Yapılır?
İtiraz mutlaka yazılı olarak yapılmalıdır. Şu yollarla gerçekleştirilebilir:
- Noter kanalıyla ihtarname
- Kayıtlı e-posta (KEP)
- İmzalı yazı ile iadeli taahhütlü posta
- Fax veya e-posta (ancak hukuki geçerlilik açısından zayıf olabilir)
İtiraz Dilekçesinde Bulunması Gerekenler:
- Fatura numarası ve tarihi
- İtiraz gerekçesi (mal/hizmet alınmadı, fiyat hatalı, miktar eksik vs.)
- İtiraz edenin adı, unvanı, imzası
- İtirazın açık ve somut şekilde ifade edilmesi
Faturaya İtiraz Sebepleri
- Malın ya da hizmetin hiç teslim edilmemesi
- Eksik veya ayıplı mal teslimi
- Fiyatın sözleşmede belirtilen miktardan yüksek olması
- Faturada taraf bilgilerinin yanlış yazılması
- Malın zamanında teslim edilmemesi
İtiraz Edilmeyen Faturanın Hukuki Sonucu
Süresi içinde itiraz edilmeyen fatura, delil niteliği kazanır ve satıcının açacağı davalarda alacak ispatı için kullanılabilir. Mahkemeler, itiraz edilmeyen faturaları borcun varlığına karine olarak kabul eder.
İade Fatura Nedir?
İade fatura, alıcının kendisine gelen faturayı kabul etmemesi veya gelen malın tamamını/ bir kısmını iade etmek istemesi durumunda, malın satıcısına yeniden fatura düzenlemesidir.
İade fatura hangi hallerde kesilir?
- Ayıplı mal teslimi
- Hatalı fiyatlandırma
- Malın hiç teslim edilmemesi
- Hizmetin eksik verilmesi
- Siparişin yanlış gelmesi
İade Fatura İçin Gerekli Unsurlar:
- Satıcı bilgilerinin eksiksiz olması
- Orijinal faturanın numarası ve tarihi
- İade edilen malın cinsi, miktarı ve bedeli
- “İade Faturasıdır” ibaresi
İade Fatura Süresi Ne Kadardır?
Vergi Usul Kanunu’na göre belirli bir süre yer almasa da genel uygulama:
- Mal teslim tarihinden veya fatura tarihinden itibaren 7 gün içinde iade faturası kesilmesi yönündedir.
- Geç iadeler vergisel açıdan sorun oluşturabilir.
Faturaya İtiraz – İade Fatura Arasındaki Farklar
| Kriter | Faturaya İtiraz | İade Fatura |
|---|---|---|
| Amaç | Faturanın tamamına/ kısmen itiraz | Malın/hizmetin satıcıya geri iadesi |
| Kim Yapar? | Alıcı | Alıcı |
| Süre | 8 gün | 7 gün (uygulamada) |
| Hukuki Geçerlilik | Delil niteliği sağlar | Vergi kayıtlarında değişiklik sağlar |
| Belgelendirme | Yazılı itiraz dilekçesi | Yeni fatura düzenlemesi |
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Faturaya sözlü olarak itiraz yeterli midir?
Hayır. Yazılı itiraz şarttır. Sözlü itirazlar hukuken geçerli sayılmaz.
2. İade faturasında KDV belirtilmeli mi?
Evet. Alımda KDV uygulanmışsa, iade faturasında da aynı oranda KDV belirtilmelidir.
3. Faturaya 8 günden sonra itiraz edebilir miyim?
Etkinliği azalsa da edilebilir. Ancak bu durumda ispat yükü daha ağır olur.
4. Hizmet faturalarına da itiraz edilebilir mi?
Evet. Mal ve hizmet ayrımı yoktur. Her tür fatura itiraza konu olabilir.
5. İade faturası yerine malı geri göndersem yeterli olur mu?
Hayır. Malın geri gönderilmesi, iade faturasının düzenlenmesini gerektirir.
6. İtiraz edilen fatura için dava açılabilir mi?
Evet. Taraflar uzlaşamazsa alacak veya borç davası açılabilir.
Sonuç
Faturaya itiraz ve iade fatura, ticari ilişkilerde oluşabilecek hatalı, ayıplı veya haksız işlemlerin düzeltilmesini sağlayan önemli araçlardır. Alıcıların yasal haklarını kaybetmemesi için sürelere dikkat etmeleri ve işlemleri yazılı belgeye bağlamaları büyük önem taşır. Gerekirse, bir mali müşavir veya avukattan destek almak sürecin güvenli şekilde yürütülmesini sağlar.
0 yorum