İzale-i Şuyu Davasında Hissemi Satmak İstemiyorum Diyen Ortak Ne Yapabilir?

1. Giriş: İzale-i Şuyu Davası Nedir?

Izale-i şuyu davaları, mülkiyet hakkının paylaşılmasına dair davalardır ve genellikle ortak mülkiyetin sona erdirilmesi amacıyla açılır. Medeni Kanun’un 698. maddesi uyarınca, mülkiyet paydaşlarının çeşitli nedenlerle ortaklıklarına son vermek istemesi üzerine ortaya çıkar. Ortak mülkiyet, paylı mülkiyet ya da elbirliği mülkiyeti şeklinde olabilir ve her iki türde de ortaklığın giderilmesi için izale-i şuyu davası açılabilir.

1.1 Ortaklığın Giderilmesi Neden Gündeme Gelir?

Ortakların mülkiyetini devam ettirmek istemeyip farklı ekonomik veya kişisel tercihlerde bulunması, anlaşmazlıklar, ekonomik zorluklar ya da taşınmazı kullanmakta farklı amaçlar gütmeleri gibi nedenler bu davaların başlıca sebepleridir.

1.2 İzale-i Şuyu Davalarının Hukuki Dayanağı

İzale-i şuyu davaları, Türk Medeni Kanunu kapsamında düzenlenmiş olup, ortak mülkiyetin sona erdirilmesi için başvurulan hukuki bir yoldur. Bu davalar, mülkiyetin adil paylaşımını hedefler ve taşınmazların satış suretiyle veya mal varlıklarının paylaştırılmasıyla çözülmesi amaçlanır.

2. Ortaklık Türlerine Göre Davanın Etkisi: Paylı Mülkiyet – Elbirliği Mülkiyeti

2.1 Paylı Mülkiyet Nedir, Nasıl Dağılır?

Paylı mülkiyet, her ortağın belirli bir paya sahip olduğu ortak mülkiyet türüdür. İzale-i şuyu davası sonucunda, mülkiyet paylaşımı ya satışla ortakların kendi paylarını almaları şeklinde ya da mahkeme kararıyla payların kamu tarafından belirlenen değerleri üzerinden gerçekleşir.

2.2 Elbirliği Mülkiyetinde Satış Süreci

Elbirliği mülkiyeti, ortaklara belirli bir pay vermeden, tüm mal varlığına birlikte sahip olmalarını sağlar. İzale-i şuyu davasında, genellikle satış işlemi gerçekleştirilir ve elde edilen gelir paydaşlar arasında dağıtılır. Bu tür ortaklıkta, bütün olarak hareket etmek zorunludur ve bir ortak hisselerini satmak istemediğinde sürecin zorluk derecesi artar.

3. İzale-i Şuyu Davasında Satış Süreci Nasıl İşler?

3.1 Dava Açma Şartları ve Süresi

Ortaklığın sona erdirilmesi için dava açma hakkı, tüm ortaklara tanınmıştır. Dava açma süresi, herhangi bir yasal sınırlamaya tabi değildir; bir başka deyişle, her zaman açılabilir.

3.2 Mahkemeye Başvuru Aşamaları

Davanın açılabilmesi için yetkili mahkemeye bir dilekçe ile başvurulmalıdır. Dilekçede, mal varlığının adetleri ve özellikleri belirtilmeli, ayrıca davanın gerekçesi sunulmalıdır. Mahkeme, malın adil bir değer tespiti için bilirkişi tayin edebilir.

3.3 Satış Ne Zaman Gerçekleşir ve Nasıl Yapılır?

Süreç sonunda, mahkeme kararıyla mülk, açık artırma yoluyla satışa çıkarılır. Satış işlemleri genellikle icra memurları tarafından gerçekleştirilir ve elde edilen tutar, ortaklar arasında payları oranında dağıtılır.

4. Hissesini Satmak İstemeyen Ortak Ne Yapabilir?

4.1 Mahkemeye Satışa İtiraz Etme Nasıl Yapılır?

Bir ortak, satışa itiraz edebilir ve hakkının korunması için mahkemeye başvurabilir. Bu süreçte, ortaklık yapısının bozulmasını istemeyen ortağın itirazı, genellikle mülkün gerçek değerinin altında satılacağı kaygısıyla yapılmaktadır.

4.2 Ortaklık Payını Diğer Ortaklardan Satın Alma Hakkı

Bir ortak, diğer ortakların paylarını satın alarak sahiplik üzerindeki kontrolü arttırabilir. Bu durumda, diğer ortakların avantajlı fiyatlarla teklif vermemesi durumu, hissenin edinimini kolaylaştırabilir.

4.3 Taşınmaza Hâkim Olmak İçin Ön Alım (Şufa) Hakkı Kullanımı

Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen ön alım (şufa) hakkı, bir ortağın, satılan payın üçüncü bir kişi tarafından alınmasını engelleyerek, bu payı öncelikli olarak satın alması işlemidir. Bu hak, başka bir ortağın payını üçüncü bir kişiye satması sırasında devreye girebilir.

5. İtirazın Hukuki Geçerliliği ve Sonuçları

5.1 Hisse Satışına Engel Olunabilir mi?

İtirazın haklı sebepler veya hukuka aykırılık içeriyor olması durumunda mahkeme tarafından dikkate alınabilir. Ancak, bu itirazların başarılı olabilmesi için satışı durdurabilecek somut sebepler sunulmalıdır.

5.2 Diğer Ortaklarla Uzlaşma Seçeneği

Ortaklar arasında uzlaşma sağlanması, uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmanın en etkili yollarından biridir. Bu süreçte, tarafların karşılıklı anlayış ve önerilere açık olması önemlidir.

5.3 Uzun Süreli Direnç Mümkün mü?

İzale-i şuyu davasında, bir ortak uzun süreli itiraz veya direnç gösterebilir. Ancak bu süreçte, mahkemenin vereceği karar belirleyici olur.

6. İzale-i Şuyu Davalarında Avukat Desteğinin Önemi

6.1 Davaya Stratejik Hazırlık

İzale-i şuyu davaları, hukuki anlamda karmaşık süreçler içerir. Bu nedenle, bir avukat desteği almak, davaya etkili bir savunma tercihi sağlar. Avukatlar, taslakların hazırlanmasında, hukuk kuralları çerçevesinde çıkarların korunmasında önemli rol oynar.

6.2 Ortakların Haklarını Korumada Hukuki Temsilin Rolü

Avukat, mülkiyet haklarının korunması için önemli bir danışmandır. Özellikle satışı istenmeyen hallerde, hukuki temsil aracılığıyla mülkiyet anlaşmazlıklarının çözümlenmesi hedeflenir.

7. Sonuç: Hissesini Satmak İstemeyen Ortak Hangi Yolları İzlemeli?

7.1 Uyuşmazlıkların Alternatif Çözüm Yolları

Ortak mülkiyetin sona erdirilmesi, mahkemeden önce alternatif çözüm yolları ile de gerçekleşebilir. Arabuluculuk ve uzlaşma, ortakların karşılıklı menfaatlerini korurken, mahkeme sürecine kıyasla daha hızlı ve ekonomik çözümler sunar.

7.2 İzale-i Şuyu Davasında Kalıcı Çözüm Arayışları

Kalıcı çözümler oluşturmak adına, ortaklar arasında diyalog geliştirilmesi ve uzman hukuki danışmanlık alınması tavsiye edilir. Ortak mülkiyetin bütünüyle korunması veya kısmi anlaşmalarla uyuşmazlıkların çözümü mümkün olabilmektedir.

FAQ (Sıkça Sorulan Sorular)

1. İzale-i şuyu davası kimler tarafından açılabilir?

Tüm ortaklar, ortaklığın giderilmesi amacıyla izale-i şuyu davası açabilir.

2. İzale-i şuyu davasında sürecin tamamlanması ne kadar sürer?

İzale-i şuyu davaları genellikle 6-12 ay arasında sonuçlanabilir; ancak duruma göre bu süre uzayabilir.

3. Mahkeme satışı durdurabilir mi?

Satışın durdurulabilmesi, itirazın haklı gerekçelere dayanmasıyla mümkündür.

4. İtiraz kabul edilmezse ortak hangi haklara sahiptir?

İtirazın kabul edilmemesi durumunda, ortak kendi payını satın almak için ön alım hakkını kullanabilir.

5. Ortaklık sona erdiğinde taşınmazın değeri nasıl belirlenir?

Bilirkişi incelemesi aracılığıyla taşınmazın mevcut piyasa koşullarına göre değeri belirlenir.

6. İzale-i şuyu davasında hangi tür mülkiyetler için geçerlidir?

İzale-i şuyu davaları, hem paylı hem de elbirliği mülkiyeti için açılabilir.

7. Ortaklığın sona erdirilmesi istihkak davalarına yol açar mı?

Hayır, izale-i şuyu davaları, ortaklığın sona erdirilmesi için açılır; istihkak davaları farklı bir kategoridedir.

8. Ön alım hakkı nasıl kullanılır?

Ortak bir payını satmak istediğinde, diğer ortaklar bu payı öncelikli olarak satın alma hakkına sahiptir, bu da noter aracılığıyla yapılır.

9. İzale-i şuyu davası ile ilgili harç ve masraflar fiyatlandırılır mı?

Davanın açıldığı mahkemede ücretlendirme ve harç masrafları belli kriterlere göre belirlenir.

10. İzale-i şuyu kararının temyiz edilmesi mümkün mü?

Evet, kararın tebliğinden sonra belirlenen süre içinde temyize gidebilir.